آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده‌اید که چطور می‌توانید به زندگی خود نظم ببخشید و آن را سامان‌دهی کنید؟ به توصیه بسیاری از افراد موفق و انسان‌های باتجربه، داشتن برنامه و هدف گذاری در زندگی اصلی‌ترین راه موفقیت و کامیابی است. زمانی که شما هدف گذاری روزانه یا بلندمدت انجام می‌دهید، چشم‌اندازی در مقابل خود متصور می‌شوید و استرس‌های خود را کاهش می‌دهید.
هدف های زندگی به انسان ها انگیزه می دهند. شما را از سردرگمی نجات داده و مسیر زندگی و کار را مشخص و روشن می کنند.
با هدف گذاری صحیح می‌دانید چه می خواهید، بنابراین انرژی و تلاشتان را به موضوعات پر اهمیت و اولویت بالا معطوف می کنید. با تحقق اهداف برنامه ریزی شده اعتماد به نفس شما بالا می رود و با اعتماد بیشتری برنامه هایتان را عملی می کنید. در واقع اینکار کمک می کند به رویدادهای زندگی خود بیشتر مسلط باشید و مسئولیت هر آنچه برایتان رقم می‌خورد را بپذیرید.
در این مقاله به موضوع نحوه هدف گذاری می‌پردازیم و می‌گوییم که چرا باید این کار را انجام دهیم. تا انتها با ما همراه باشید.
هدف گذاری چیست؟
داشتن نظم و انضباط در زندگی یکی از ضروریات آن است. به طوری که اگر در زندگی یا کار خود نظم نداشته باشیم از بسیاری از امورات عقب می‌مانیم و ممکن است مشکلات زیادی برای ما ایجاد شود. هدف گذاری کردن یک راهکار ساده اما قدرتمند برای مدیریت زمان و زندگی است.
هدفگذاری به معنای واقعی یعنی تعیین هدف برای زندگی یا کاری که می‌خواهیم آن را مدیریت کنیم. با تعیین هدف بعضی ملزومات دیگر نیز به وجود می‌آیند. برای مثال زمانی که هدفی را برای خود تعیین کردیم، باید مقدمات آن را نیز فراهم کنیم و زمینه رسیدن به آن هدف را آسان سازیم. بنابراین هدف گذاری تنها به معنای تعیین هدف برای زندگی نیست بلکه تعیین هدف، فراهم‌سازی مقدمات، باقی ماندن در چهارچوب قوانین و تلاش برای رسیدن به هدف همگی مفهوم هدفگذاری را تعریف می‌کنند.
چرا باید در زندگی هدف گذاری کنیم؟
شاید بارها از خود پرسیده باشید چرا برخی افراد همیشه موفق هستند و کمتر شکست می‌خورند. از زندگی خود راضی هستند و از کارشان لذت می‌برند. آن ها می‌دانند چه می خواهند. در واقع هدف گذاری کلید موفقیت آنهاست.
اهمیت این موضوع در زندگی بیش از هر چیز دیگر است. زمانی که هدفی را تعیین کردید، خیال خود را راحت می‌کنید و می‌توانید با اولویت‌ها پیش بروید اما زمانی که اهداف خود را تعیین نمی‌کنید استرس و اضطراب خواهید داشت. همچنین مشکلات زیادی به وجود خواهند آمد.
ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که انسان‌هایی هوشمند و فعال در آن تلاش می‌کنند و سعی دارند به اهداف خود برسند. اگر در حیطه کاری خود چند نفر از این انسان‌ها با شما رقیب شوند، مطمئنا قافیه را به آنها خواهید باخت. چرا که آن افراد برنامه ریزی می‌کنند و به وسیله هدفگذاری می‌توانند موفقیت‌های بی‌شماری را کسب کنند.
در زندگی و روابط اجتماعی نیز لازم است تا هدفگذاری داشته باشیم و از هوشمندی سایر افراد غافل نشویم. اگر شما هم می‌خواهید در زمره انسان‌های موفق و باهوش که می‌توانند به سادگی اتفاقات زندگی خود را مدیریت و کنترل کنند قرار بگیرید ، پس هدف گذاری را فراموش نکنید.
ویژگی های یک هدف خوب
برای یک هدف خوب ویژگی های زیادی را می توان ذکر کرد. یکی از معروفترین مدل ها برای هدف گذاری مدل اسمارت است که ویژگی های یک هدف جامع را تعیین می کند.
هدف گذاری به روش اسمارت SMART
هدف گذاری SMART پنج ویژگی را برای یک هدف کامل در نظر می‌گیرد. کلمه ی SMART از ابتدای این ۵ ویژگی گرفته و مخفف شده است و معتقد است یک هدف خوب باید ۵ ویژگی زیر را داشته باشد.
- Specific: موضوع آن دقیق، شفاف و مشخص باشد.
- Measurable: قابل اندازه گیری باشد.
- Assignable: دست یافتنی و قابل دستیابی باشد.
- Realistic است: واقع بینانه و واقع گرایانه باشد.
- Time-related: زمانبندی داشته باشد.
در مدل اسمارت احساسات انسان ها مانند انگیزه، امید، شکرگزاری و صبر جایی ندارد. در واقع این شیوه هدفگذاری برای سازمان هاست و برای بالابردن بهره‌وری سازمان ها و ادارات ایجاد شده است و نه برای تعیین هدف شخصی، بنابراین برای جامع تر شدن ویزگی های یک هدف خوب می توانیم خصوصیات زیر را اضافه کنیم:
- اهداف خودتان باشد. ( اهداف آگاهانه )
- برای شما و دیگران سودمند باشد
- هدف شما برای خودتان باورکردنی باشد
- با ارزش های شما تناقض نداشته باشد
- شما با رسیدن به اهداف خود انسان بهتری شده باشید
- شما با رسیدن به اهداف خود حس خوشحالی و رضایت داشته باشد
- شما با رسیدن به اهداف خود به خیلی از هدف های جزئی‌تر هم برسید
اهداف آگاهانه: انتخاب این اهداف توسط شما انتخاب می شوند، با توجه به استعدادها علایق و توانایی های شما
اهداف ناآگاهانه: این اهداف توسط شما انتخاب می شوند، اما تحت تاثیر اطرافیان، شرایط، جامعه و همچنین حسادت ها و رقابت های کاذب
چگونه هدف گذاری کنیم؟
هدف گذاری شیوه‌های مختلفی دارد. در سال‌های اخیر با توجه به اهمیت این موضوع افراد زیادی تلاش کردند تا سبکی کامل را به جامعه معرفی کنند تا سایر افراد بتوانند بر همان اساس هدف های خود را تعیین کنند، اما زمانی که شما به تنهایی فکر می‌کنید و بر اساس ویژگی‌ها و خصوصیات اخلاقی خود شخصا برنامه ریزی می‌کنید می‌توان به جرات گفت که آن برنامه بهترین هدف گذاری شما به شمار می‌رود.
البته همزمان با وقتی که دارید برنامه ریزی می‌کنید باید یک سری قوانین همیشگی و مورد تایید همگان را در نظر بگیرید و سعی کنید آنها را رعایت کنید:
- در برنامه خود جایگاهی برای استراحت قرار دهید.
- هرگز سعی نکنید برنامه‌ای فشرده و خسته‌کننده برای خود تنظیم کنیم.
- اهداف خود را به طور شفاف در ذهن تصور کنید. سپس از بین آنها مهم‌ترین‌ها و بهترین‌ها را برای خود معین کنید.
- اصل اولویت‌بندی را همیشه رعایت کنید.
- هدف‌های خود را پله‌پله کنید و برای رسیدن به هر کدام از پله‌ها برنامه داشته باشید. هرگز خود هدف را متصور نشوید چون ممکن است باعث بی‌انگیزگی و ناامیدی شما در حین رسیدن به هدف شود. باید به مسیر پشت سر گذاشته خود توجه کنید و موفقیت‌هایی که در هر پله داشته‌اید را یادآوری کنید.
موضوعاتی که می توانید برای آنها هدف تعیین کنید
- هدف گذاری فردی و شخصی
- کسب و کار اقتصادی و مالی
- علمی و تحصیلی
- سلامتی
- روابط و ارتباطات
- اوقات فراغت و تفریح
- معنوی
هدف گذاری بر اساس زمان
- کوتاه مدت: مانند هدف گذاری های روزانه، هفتگی و ماهانه. این نوع هدف گذاری ها معمولا حداکثر برای یک بازه سه ماهه تعیین می شوند
- میان مدت: هدف گذاری سالانه جزء تعیین اهداف میان مدت است. تعیین هدف میان مدت معمولا در چارجوب زمانی ۳ ماه تا ۳ سال تعیین می شوند
- بلند مدت: تعیین هدف برای بیش از سه سال را شامل می‌شود و معمولا چارچوب زمانی آن ها بین سه تا هفت سال است
چهارچوب های زمانی بالا برای رسیدن به اهداف یک چهارچوب کلی و پیشنهادی است. شما می توانید با توجه به هدف، استعداد و شرایط خود بازه های زمانی راتغییر دهید. ممکن است اهداف کوتاه مدت شما به جای سه ماه در سه ماه و ۵ روز به سرانجام برسد.
مزایای هدفگذاری در کار
هدف گذاری در کار آن قدر اهمیت دارد که شاید برخی از آن ناآگاه باشند. زمانی که برای کار و شغل خود هدف هایی را تعیین می‌کنید، توانایی‌ها و قابلیت‌های خود را تحت کنترل می‌گیرید و می‌توانید بهینه‌تر عمل کنید. همچنین اگر مدیر کسب‌وکار هستید، برنامه ریزی از نان شب هم برای شما واجب‌تر است!
زمانی که در کار خود هدفگذاری و برنامه ریزی می‌کنید مزایای زیر را به دست می‌آورید:
- دیگر هیچ کاری تاخیر نخواهد داشت و همه امورات در زمان خود انجام می‌شوند.
- با کمک اصل اولویت‌بندی کارهای مهم‌تر را سریع‌تر انجام خواهید داد و این کار باعث می‌شود در شغل خود موفقیت‌های بیشتری کسب کنید.
- اگر رئیس شما به رفتارهایتان توجه می‌کند و نسبت به آنها حساس است، دیگر نگران نباشید. چرا که با هدف گذاری و برنامه ریزی دیرکردهای شما کاهش می‌یابد و عملکردتان در مجموعه بهینه می‌شود.
- اگر شغل خود را دوست ندارید و می‌خواهید به کاری که همیشه دوست داشتید مشغول شوید به کمک هدف گذاری می‌توانید کم‌کم پیشرفت کنید و بالاخره به هدف کاری خود برسید.
- با هدفگذاری تمامی اهدافی که قبلا دست‌نیافتنی بودند قابل دسترس خواهند بود.
البته به کمک هدفگذاری موفقیت‌ها و پیشرفت‌های بیشتری نسیب شما خواهد شد که ما تنها به بخشی از آنها اشاره کردیم. این کار یکی از عوامل موفقیت در کسب و کار و موفقیت شغلی است. بسیار واضح است که وقتی سعی می‌کنید منظم باشید و تنبلی و اهمال کاری را کنار بگذارید، دیگر مانعی برای رسیدن به ایده‌آل‌ها وجود ندارد. هدف گذاری کنید و از رسیدن به خواسته ها و اهداف کاری خود لذت ببرید! اینگونه می توانید فرد موفق و متفاوتی باشید .
مزایای هدف گذاری در زندگی
هدف گذاری در زندگی نه تنها در وجه شخصی موثر است بلکه فعالیت‌های اجتماعی شما را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. با برنامه ریزی و انتخاب اهدافتان اعتماد به نفس بیشتری خواهید داشت و اضطراب‌های شما پایان خواهند پذیرفت. علاوه بر این موارد با هدفگذاری زمان بیشتری برای خود و عزیزان خود ذخیره می‌کنید و می‌توانید تفریح کنید.
روابط دوستانه، خانوادگی، عاشقانه، پدر-فرزندی یا مادر-فرزندی شما ارتقا می‌یابد و همه شما را یک انسان موفق خواهند دانست. در واقع با هدف گذاری خود‌به‌خود برای رسیدن به اهدافتان تلاش بیشتری خواهید کرد و فعالیت‌های خود را متمرکز و در راستای رسیدن به هدف ها انجام خواهید داد. نتیجه چه می‌شود؟ به سادگی به هدف‌هایی که قبلا غیر ممکن بودند دست پیدا می‌کنید.
مزایای هدف گذاری در درس
شما می‌توانید برای موفقیت‌های تحصیلی خود هدف گذاری کنید. گاهی مطالعه زیاد نیز نمی‌تواند به شما کمک کند. چرا که این مطالعه بدون برنامه و پراکنده انجام می‌شود. زمانی که هدفی را برای خود تعیین می‌کنید، بیش از گذشته تمرکز خواهید داشت. پس مطالعه شما متمرکز و باکیفیت می‌شود.
هدف گذاری روزانه چه کمکی به ما می‌کند؟
اهداف روزانه می‌توانند پله‌های اهداف اصلی ما باشند. بنابراین زمانی که در انجام هدف‌های روزانه خود کوتاهی می‌کنیم، پازل هدف اصلی ما ناقص می‌ماند. پس هر صبح برنامه روزانه خود را مرور کنید. اگر دوست داشتید می‌توانید آنها را شب قبل، پیش از خواب یادداشت کنید.
نوشتن یکی از بهترین روش‌ها برای مدیریت اهداف است. اگر تمایل چندانی به نوشتن ندارید می‌توانید از اپلیکیشن‌های جدید با نام To-Do کمک بگیرید. می‌توانید اهداف خود را با جزئیات بنویسید یا اگر دوست نداشتید تنها یک عبارت یادداشت کنید که هنگامی که به آن نگاه کردید، تمامی جزئیات برای شما یادآوری شود.
در واقع اصل، خود هدف گذاری است و باقی موضوعات مباحثی غیر مهم و فقط مکمل هستند. برای رسیدن به موفقیت تنها باید مصمم باشید و به برنامه‌ای که نوشته‌اید عمل کنید.
نتیجه‌گیری
اگر از بسیاری از افراد جامعه بپرسند هدف شما چیست؟ شما جه هدفی در زندگی دارید؟ به فکر فرو می روند. در واقع این افراد هدفی در زندگی ندارند و نمی دانند جه می خواهند، زیرا اهداف انسان های هدفمند همیشه همراهشان است. آن ها می دانند چه می‌خواهند و خواسته های آن ها جلوی چشمشان است. اهداف انسان های هدفمند در ضمیر ناخوداگاه آن ها ثبت شده است و به صورت خودکار برای تحقق آن ها در تلاشند.
بعضی از موضوعات در جهان کنونی بیش از سایر موضوعات تاکید می‌شوند و افراد موفق آنها را به مردم گوش‌زد می‌کنند. برای مثال ورزش یا تغذیه سالم جزو همین مسائل هستند. موضوع هدف گذاری نیز به قدری اهمیت دارد که می‌توانیم آن را در بین جمع موضوعات مهم کل جهان هستی جای دهیم!
پس هرگز اهمیت برنامه ریزی و هدف گذاری به ویژه انتخاب هدف های روزانه را فراموش نکنید. اگر تلاش کنید و به تعهدات خود پایبند باشید، موفقیت واقعی در انتظار شما است.
اهداف خود را یادداشت کنید، برای رسیدن به آن ها برنامه ریزی کنید عوامل مزاحم در رسیدن به اهدافتان مانند: احساسات و افکار منفی، استرس ها و فشارهای روانی ، باورهای محدود کننده و … خود را شناسایی کنید و از بین ببرید. تلاش کنید طبق برنامه ریزی انجام شده اهداف خود را محقق سازید تا زندگی بهتر و شادتری داشته باشید.
